Obeležene 33 godine od egzodusa Srba iz Mostara i doline Neretve

15. jun 2025.
Služenjem pomena u Staroj crkvi u Mostaru i bacanjem cveća u reku Bunu, obeleženo je 33 godine od stradanja i progona srpskog naroda iz Mostara i doline Neretve. Tom prilikom pomenuto je 431 lice koje je stradalo, a više od 30.000 Srba je u junu 1992. godine bilo primorano da napusti svoje domove.

Nakon parastosa, paroh mostarski Duško Kojić podsetio je na simboliku stradanja i vaskrsenja, istakavši da "danas stojimo u ovom gradu dostojanstveni i ponovo obnovljeni". Poručio je da je "svetlo kandilo vere u ovom gradu upravo živa zajednica koja pamti i prašta".

Predsednica Organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila iz Nevesinja, g-đa Aljonka Dželetović, ukazala je na zastoj u procesima potrage za nestalima, navodeći da se i dalje traga za 82 lica srpske nacionalnosti. Istakla je da postoje konkretni dokazi, uključujući video zapise i svedočenja, ali da pravosudne institucije ne reaguju. 

U nastavku programa položeno je cveće na Spomenik slobode u Nevesinju, obavljena je poseta Spomen-sobi i položeno cveće na Spomen-kosturnicu.

Podsetimo, u velikoj ofanzivi Hrvatske vojske, HVO-a i HOS-a juna 1992. godine, izvršen je opšti napad na srpska naselja u dolini Neretve. Zapaljena je i Saborna crkva Sv. Trojice, kao i većina pravoslavnih hramova u regionu. Ukupno je na području Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske oštećen najmanje 81 crkveni objekat, od čega 24 u Mostaru.

Prema podacima nadležnih institucija, u regionu Hercegovine stradalo je 1.576 lica srpske nacionalnosti, od čega 526 na području opštine Mostar. Najmanje 843 lica srpske nacionalnosti prošlo je kroz logore i mesta zatočenja, uključujući "Ćelovinu", "Dretelj", "Ljubuški", "Loru" i druge.

Sudski procesi za zločine nad Srbima u Mostaru bili su ograničeni – samo dva procesa su okončana pravosnažnim presudama za zločine u logoru Dretelj.

Srpski narod u dolini Neretve, pored ljudskih gubitaka, pretrpeo je i ogromnu materijalnu i kulturnu štetu, a brojni zločini i političke okolnosti tog perioda do danas nisu u potpunosti rasvetljeni.

U ime Generalnog konzulata Republike Srbije u Mostaru, događaju je prisustvovao konzul  Petar Špadijer.